Cho dù đang có lợi thế về nguồn lực
lao động, cơ cấu dân số vàng của Việt Nam còn kéo dài khoảng 30 năm (2010 –
2040) nhưng nhìn chung chất lượng nguồn nhân lực của chúng ta vẫn còn rất thấp
so với các nước trong khu vực và trên thế giới.
![]() |
Sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực trẻ |
Nhân lực trẻ thiếu kỹ năng
Tính đến cuối năm 2014, Việt Nam
đã thu hút hơn 17.300 dự án với tổng vốn đăng ký đạt 274 tỷ USD từ 101 quốc gia
và vùng lãnh thổ trên thế giới. Những con số ấn tượng này cho thấy sự quan tâm
mạnh mẽ của các nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường Việt Nam.
Đa số công ty đặt chân đến Việt
Nam đều đã có trong tay bản kế hoạch chiến lược và mục tiêu bài bản. Nguồn lao
động nước ngoài và sinh viên du học thường gặp khó khăn trong việc hiểu rõ văn
hóa , tâm lý người tiêu dùng. Trong khí đó, nhân lực được đào tạo trong nước lại
không đáp ứng được yêu cầu về kinh nghiệm và chuyên môn.
Bà Nicola Connolly, Phó chủ tịch
EuroCham phụ trách lĩnh vực nguồn nhân lực và đào tạo, từng chia sẻ: “Việt Nam
có đội ngũ lao động trẻ và dồi dào. Tuy nhiên, tất cả công ty trong nước và nước
ngoài đều phải mất trung bình 6 tháng để đào tạo lại từ đầu về mọi phương diện”.
Hiện tại chúng ta có lực lượng
lao động tương đối dồi dào. Số người trong độ tuổi lao động chiếm khoảng 66%
dân số. Trong số khoảng 90 triệu dân hiện nay, thanh niên (16-30 tuổi) có hơn
25 triệu người. Đây là lực lượng đông đảo, có tiềm năng to lớn, đã và đang giữ
vai trò quan trọng trong quá trình phát triển đất nước. Cho dù đang có lợi thế
về nguồn lực lao động, cơ cấu dân số vàng của Việt Nam còn kéo dài khoảng 30
năm (2010 – 2040) nhưng nhìn chung chất lượng nguồn nhân lực của chúng ta vẫn
còn rất thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Việt Nam có đội ngũ lao động trẻ
dồi dào nhưng nhìn chung tay nghề còn thấp
Theo đánh giá điểm cho năng lực cạnh
tranh tổng hợp về nguồn nhân lực Việt Nam chỉ đạt 3,78/10 trong lúc đó điểm số
này của các nước trong khu vực phần lớn đều cao hơn chúng ta. Chất lượng nguồn
nhân lực thấp ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lao động, đến phát triển kinh tế
- xã hội, đến lợi thế cạnh tranh trong quá trình hội nhập (nhất là hội nhập
kinh tế) thế giới.
Trong đào tạo nhân lực, hạn chế của
nhiều trường chính là khâu đào tạo kỹ năng, đặc biệt là “kỹ năng mềm” cho người
học (cả các trường trung cấp nghề lẫn trường đại học, cao đẳng). Theo kết quả
khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu và Phân tích chính sách, Trường Đại học Khoa
học Xã hội và Nhân văn, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội với 3.000 sinh viên tốt
nghiệp cho thấy, có gần 27% sinh viên chưa có việc làm. Trong số sinh viên có
việc làm có tới 61% thiếu kỹ năng làm việc, 42% thiếu kinh nghiệm, chỉ có 32%
thừa nhận thiếu kiến thức chuyên môn.
Theo kết quả khảo sát sinh viên từ
các nguồn thông tin của các trường Đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, Đại
học Sư phạm kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Nông – Lâm thành phố Hồ Chí
Minh, cùng khảo sát của Trung tâm Dự báo Nguồn nhân lực và Thông tin thị trường
lao động thành phố Hồ Chí Minh (Falmi) với số lượng trên 25.000 sinh viên, kết
quả cho thấy, sinh viên còn coi nhẹ các kỹ năng. Chỉ 10% sinh viên cho rằng cần
kỹ năng mềm và 7% sinh viên cho rằng cần kỹ năng thực hành để được tuyển dụng.
Đổi mới chính sách về nhân lực
Trong điều kiện nền kinh tế còn
nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp phá sản, việc sắp xếp, bố trí công việc phù
hợp với ngành nghề đào tạo đối với nguồn nhân lực nói chung, nguồn nhân lực trẻ
nói riêng quả là không dễ. Để sử dụng một cách có hiệu quả nguồn nhân lực trẻ
đã được đào tạo, kích thích, cổ vũ số học sinh, sinh viên đang theo học ở các
trường dạy nghề, hay các trường đại học, cao đẳng, Nhà nước cần có sự “can thiệp”
trực tiếp, với những chính sách thiết thực tạo việc làm, giảm áp lực cho đối tượng
này, sớm đưa Chiến lược phát triển nguồn nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011-2020 với
nội dung: “Đổi mới chính sách sử dụng nhân lực căn cứ vào những quy định của
pháp luật , đóng góp của người lao động và nguyên tắc của nền kinh tế thị trường,
phù hợp với tiến trình hình thành và phát triển thị trường lao động… xây dựng
những cơ chế và công cụ thích hợp để sử dụng nhân lực có hiệu quả, tạo động lực
cho sự phát triển của chính bản thân nguồn nhân lực".
Trước mắt, cần đổi mới căn bản và
toàn diện chính sách về sử dụng nhân lực trong khu vực nhà nước phù hợp với quy
luật của kinh tế thị trường, từ khâu tuyển dụng, đến bố trí công việc, trả công
lao động, thăng tiến nghề nghiệp và không ngừng cải thiện điều kiện, môi trường
lao động để tạo động lực, kích thích, khuyến khích làm việc sáng tạo và có hiệu
quả.
Một trong những mục tiêu của “Chiến
lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011-2020” được Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt ngày 30/12/2011 là “giải quyết việc làm, tăng thu nhập, nâng cao
đời sống vật chất và tinh thần cho thanh niên, mỗi năm giải quyết việc làm cho
ít nhất 600.000 thanh niên, trên 80% thanh niên được tư vấn nghề nghiệp và việc
làm. Giảm thiểu tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên đô thị xuống dưới 7% và giảm
tỷ lệ thiếu việc làm của thanh niên nông thôn xuống dưới 6%. Thực hiện được những
mục tiêu cụ thể này sẽ góp phần to lớn vào việc bố trí, sắp xếp, sửa dụng nguồn
nhân lực trẻ hiện nay ở nước ta – một trong những yếu tố thúc đẩy kinh tế - xã
hội phát triển.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương Bảy,
khóa X “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ
đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa” (ngày 25/7/2008) đã khẳng định: “Thanh
niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định
tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm
những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo”.
Theo Hương Lan - Báo Công lý
0 nhận xét:
Đăng nhận xét